W dobie rosnącej globalizacji, migracji oraz transgranicznych kontaktów osobistych i zawodowych, coraz częściej mamy do czynienia z dokumentami sporządzonymi w językach obcych. W kontekście postępowań sądowych – zarówno cywilnych, karnych, jak i administracyjnych – pojawia się potrzeba ich tłumaczenia. Ale jakie dokładnie dokumenty wymagają tłumaczenia w sądzie? Kto może je przetłumaczyć? I jakie zasady obowiązują w tym zakresie? Odpowiadamy!
Czym jest tłumaczenie sądowe?
Zacznijmy od podstaw. Tłumaczenie sądowe, często nazywane tłumaczeniem przysięgłym, to tłumaczenie wykonywane przez tłumacza przysięgłego – osoby posiadającej uprawnienia nadane przez Ministra Sprawiedliwości, wpisanej na listę tłumaczy przysięgłych. Takie tłumaczenie ma moc urzędową i może być wykorzystane przed sądem lub innym organem administracji publicznej.
Dokumenty wymagające tłumaczenia w sądzie
1. Akty stanu cywilnego
To jedne z najczęściej tłumaczonych dokumentów w postępowaniach sądowych. Należą do nich:
-
akt urodzenia
-
akt małżeństwa
-
akt zgonu
-
odpisy skrócone i zupełne
Potrzebne są np. w sprawach o rozwód, ustalenie ojcostwa, uznanie zagranicznego aktu małżeństwa czy spadek.
2. Dokumenty tożsamości i obywatelstwa
W postępowaniach z udziałem cudzoziemców lub obywateli innych państw sąd może zażądać przetłumaczenia:
-
paszportu
-
dowodu osobistego
-
karty pobytu
-
dokumentów potwierdzających obywatelstwo
-
wniosków wizowych i zezwoleń na pobyt
3. Dokumenty urzędowe z zagranicy
Do tej kategorii należą m.in.:
-
zaświadczenia o niekaralności
-
decyzje urzędów skarbowych lub celnych
-
dokumenty z urzędów stanu cywilnego, konsulatów i ambasad
-
świadectwa rejestracji pojazdów
Są one istotne w sprawach spadkowych, rozwodowych, administracyjnych czy o przyznanie opieki nad dzieckiem.
4. Dokumenty finansowe i księgowe
W sprawach gospodarczych, rozwodowych z orzekaniem o winie lub podziale majątku, sądy często wymagają:
-
wyciągów z kont bankowych
-
umów kredytowych
-
faktur i rachunków
-
dokumentacji księgowej firm
-
deklaracji podatkowych
5. Dokumenty handlowe i korporacyjne
W sprawach z zakresu prawa handlowego i gospodarczego tłumaczy się m.in.:
-
umowy spółek
-
wpisy do rejestrów handlowych (np. KRS, odpowiedniki zagraniczne)
-
statuty firm
-
uchwały zarządu
-
certyfikaty rejestracyjne i licencje
6. Dokumentacja medyczna
W sprawach o odszkodowania, błędy lekarskie, wypadki komunikacyjne, niepełnosprawność czy opiekę zdrowotną konieczne może być tłumaczenie:
-
historii choroby
-
wyników badań
-
zaświadczeń lekarskich
-
opinii biegłych z zakresu medycyny
-
dokumentacji ze szpitali zagranicznych
7. Dowody w sprawach karnych
W postępowaniach karnych, zwłaszcza gdy oskarżonym lub pokrzywdzonym jest cudzoziemiec, tłumaczy się:
-
zeznania świadków i oskarżonych
-
notatki policyjne i raporty
-
ekspertyzy biegłych
-
dokumentację operacyjną
-
korespondencję elektroniczną
8. Dokumenty sądowe i procesowe
W razie konieczności przedstawienia dokumentów z postępowań toczących się za granicą, tłumaczy się:
-
wyroki i postanowienia sądowe
-
pozwy i odpowiedzi na pozew
-
akty oskarżenia
-
wezwania i zawiadomienia
-
dokumenty potwierdzające wykonanie wyroku
Kto wykonuje tłumaczenie dla sądu?
Tylko tłumacz przysięgły posiadający odpowiednie uprawnienia może sporządzać tłumaczenia wykorzystywane przed sądem. Tłumaczenie musi być opatrzone podpisem i pieczęcią tłumacza oraz zawierać adnotację o zgodności z oryginałem. W niektórych sytuacjach sąd może też powołać tłumacza przysięgłego jako biegłego.
Czy zawsze potrzebne jest tłumaczenie przysięgłe?
Nie zawsze. Sąd może w wyjątkowych przypadkach zaakceptować tłumaczenie nieprzysięgłe, np. jeśli druga strona nie kwestionuje jego treści. Niemniej jednak, dla pewności oraz w przypadku dokumentów kluczowych, rekomendowane (lub wymagane) jest tłumaczenie przysięgłe.
Koszty i czas oczekiwania
Koszt tłumaczenia przysięgłego zależy od liczby znaków oraz rodzaju dokumentu. Stawki są określane rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, ale tłumacze mogą mieć własne cenniki, zwłaszcza w tłumaczeniach poza zleceniem sądowym. Średni czas realizacji to od 1 do 5 dni roboczych, choć w nagłych przypadkach możliwe są ekspresowe zlecenia.
Tłumaczenie dokumentów do sądu
Tłumaczenie dokumentów do sądu to kluczowy element wielu postępowań – od spraw rodzinnych, przez cywilne, aż po karne i gospodarcze. Właściwe przetłumaczenie dokumentów to nie tylko kwestia formalna, ale często także decydujący czynnik wpływający na wynik sprawy. Dlatego warto korzystać z usług profesjonalnych tłumaczy przysięgłych i nie lekceważyć roli, jaką odgrywa język w wymiarze sprawiedliwości.