W dobie globalizacji i rosnącej mobilności ludzi oraz firm coraz częściej pojawia się potrzeba tłumaczenia dokumentów. Jednak nie każdy wie, że istnieją różne rodzaje tłumaczeń – w tym dwa najczęściej spotykane: tłumaczenie przysięgłe (oficjalne) i tłumaczenie zwykłe (niepoświadczone). Mimo że dla laika oba mogą wyglądać podobnie, różnice między nimi są zasadnicze i mają duże znaczenie – zwłaszcza w kontekście prawnym, administracyjnym czy biznesowym.
W tym artykule szczegółowo wyjaśniamy, czym różnią się tłumaczenia przysięgłe od zwykłych, kiedy warto skorzystać z każdego z nich oraz jak wybrać odpowiedniego tłumacza.
Czym jest tłumaczenie przysięgłe?
Tłumaczenie przysięgłe (inaczej: tłumaczenie poświadczone) to rodzaj tłumaczenia sporządzany przez tłumacza przysięgłego – osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia nadane przez polskie Ministerstwo Sprawiedliwości. Tłumacz przysięgły to zawód zaufania publicznego, co oznacza, że wykonuje swoje obowiązki zgodnie z zasadami etyki i ponosi odpowiedzialność zawodową, cywilną, a nawet karną za swoją pracę.
Takie tłumaczenie musi spełniać określone wymagania formalne:
-
zawiera pieczęć tłumacza przysięgłego z jego imieniem, nazwiskiem i numerem na liście tłumaczy przysięgłych,
-
każda strona dokumentu jest opieczętowana i podpisana,
-
zawiera adnotację o zgodności z oryginałem lub kopią dokumentu.
Tłumaczenia przysięgłe są wymagane m.in. przez urzędy, sądy, szkoły wyższe, konsulaty czy firmy w kontaktach międzynarodowych.
Czym jest tłumaczenie zwykłe?
Tłumaczenie zwykłe to tłumaczenie wykonywane przez tłumacza, który nie musi posiadać żadnych specjalnych uprawnień państwowych. Taki przekład może być profesjonalny i bardzo dokładny, ale nie ma mocy prawnej, ponieważ nie jest poświadczony pieczęcią tłumacza przysięgłego.
Tłumaczenia zwykłe są wykorzystywane głównie w:
-
korespondencji biznesowej i prywatnej,
-
tłumaczeniach stron internetowych,
-
materiałach marketingowych,
-
dokumentacji technicznej i instrukcjach obsługi,
-
tłumaczeniu książek, filmów czy gier komputerowych.
Główne różnice między tłumaczeniem przysięgłym a zwykłym
| Cecha | Tłumaczenie przysięgłe | Tłumaczenie zwykłe |
|---|---|---|
| Wykonawca | Tłumacz przysięgły z uprawnieniami państwowymi | Dowolny tłumacz (freelancer, agencja) |
| Forma | Wersja papierowa z pieczęcią i podpisem | Wersja elektroniczna lub papierowa, bez pieczęci |
| Moc prawna | Tak | Nie |
| Zastosowanie | Urzędowe, sądowe, akademickie | Biznesowe, prywatne, marketingowe |
| Odpowiedzialność | Prawna i zawodowa | Tylko cywilna lub żadna |
| Koszt | Zazwyczaj wyższy | Zazwyczaj niższy |
| Termin wykonania | Może być dłuższy (ze względu na formalności) | Często szybszy |
Kiedy potrzebne jest tłumaczenie przysięgłe?
Tłumaczenie przysięgłe jest wymagane wszędzie tam, gdzie dokumenty muszą posiadać moc urzędową. Przykłady to:
-
akty urodzenia, małżeństwa, zgonu,
-
świadectwa szkolne i dyplomy,
-
umowy notarialne, testamenty, akty własności,
-
dokumenty rejestracyjne pojazdów,
-
dokumenty sądowe i administracyjne,
-
zaświadczenia z ZUS, US, KRK itp.
Warto pamiętać, że niektóre zagraniczne instytucje akceptują tylko tłumaczenia przysięgłe wykonane przez tłumacza zarejestrowanego w ich kraju. Zawsze warto to wcześniej sprawdzić.
Kiedy wystarczy tłumaczenie zwykłe?
Tłumaczenia zwykłe w zupełności wystarczą, gdy nie są wymagane żadne formalne poświadczenia. Na przykład:
-
tłumaczenie CV i listu motywacyjnego do pracy,
-
treści na stronę internetową,
-
prezentacje biznesowe,
-
instrukcje obsługi,
-
publikacje naukowe, jeśli nie są składane w instytucjach państwowych.
Czy tłumaczenie zwykłe może stać się przysięgłym?
Nie. Tłumaczenie zwykłe nie może „awansować” na tłumaczenie przysięgłe przez samo dołączenie pieczątki – cały tekst musi zostać ponownie przetłumaczony lub co najmniej sprawdzony i poświadczony przez tłumacza przysięgłego. Jest to istotna różnica, o której warto pamiętać, zwłaszcza przy składaniu dokumentów w urzędach.
Jakie wybrać tłumaczenie
Wybór między tłumaczeniem przysięgłym a zwykłym zależy przede wszystkim od celu, dla którego tłumaczenie jest potrzebne. Jeśli dokument ma trafić do urzędu, sądu, uczelni czy innej instytucji – wybierz tłumaczenie przysięgłe. Jeśli potrzebujesz przekładu do celów prywatnych, marketingowych lub informacyjnych – wystarczy tłumaczenie zwykłe.
Zawsze warto skonsultować się z tłumaczem lub biurem tłumaczeń, jeśli nie jesteś pewien, jakiego rodzaju tłumaczenia potrzebujesz. Dobrze wykonany przekład – niezależnie od rodzaju – to nie tylko poprawność językowa, ale również spokój ducha i pewność, że Twój dokument zostanie zaakceptowany tam, gdzie trzeba.